کشف نشانههایی از سوزاندن اجساد در هزاره اول پیش از میلاد در آذربایجان شرقی

فصل اول و دوم کاوش کورگانهای جنوبی غرب شهرستان کلیبر در محدوده سد پیغامچای به کشف شواهدی از سوزاندن جسد در سه کورگان کاوششده در این محدوده منجر شد.
بهگزارش روابطعمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نسرین قهرمانی، سرپرست هیئت کاوش امروز دوشنبه با اعلام این خبر گفت: «طی عملیات نجاتبخشی آثار در معرض خطر سد و با توجه به درخواست آب منطقه ای آذربایجان شرقی در فصل اول مقرر شد بدون انعقاد قرارداد و با پرداخت هزینه های مربوط به کاوش مطالعات باستان شناختی کورگان ها انجام یابد و کاوشهای فصول بعدی با انعقاد قرارداد فیمابین پژوهشگاه میراث فرهنگی و آب منطقه ای آذربایجان شرقی تداوم یابد.»
قهرمانی تصریح کرد : «با موافقت نکردن آب منطقهای برای انعقاد قرارداد و بهجهت با ارزش بودن مطالعات فصل اول، فصل دوم با کمکهای مردمی و با موافقت و مجوز رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.»
او با اشاره به اینکه کورگانهای شاهلیق و قره داشلی 1 و 2 که در جنوب روستای نوجه ده و غرب روستای پیغام واقع شدهاند شواهدی مبنی بر سنت جسدسوزی در هزاره اول پیش از میلاد دارد گفت: «هر سه کورگان در اندازههای 18 ×20، 15 × 16 و 7 × 8 متر بیانگر این سنت بودند.»
این باستانشناس خاطرنشان کرد: «با آزمایشهایی که روی خاکستر بهدستآمده از این کورگانها انجام خواهد گرفت، این نظریه پذیرفته یا رد خواهد شد.»
به گفته سرپرست هیأت کاوش، این کورگانها متعلق به اقوام اسکیت یا سکا است و همانگونه که هرودوت توصیف میکند سکاها به گورستان های خود بیش از همه دارایی خویش ارج مینهادند.
او افزود: «آیین تدفین، رسم فوقالعاده مرموز و باشکوهی بوده که با زحمت بسیار فراوانی انجام میگرفته که این کورگانها اسنادی در اثبات مدعای مورخین در این خصوص است.»
این باستانشناس گفت: «در بزرگترین کورگان به نام شاهلیق وجود 20 لایه سنگچین، شن و ماسه و گل کوبیده حکایت از انجام این رسم پرتشریفات دارد.»
او با اشاره به اینکه ابزارهای سنگی یافت شده بیانگر این است که این کورگانها با زحمت و دقت فراوان برپا می شدند،تصریح کرد: «به جهت وسعت، این کورگان نیاز به یک فصل کاوش مجدد دارد.»
او با بیان اینکه در کورگانی دیگر که از آن نیز خاکستر بدست آمده سنت قربانی مشاهده شد، افزود: «چهار کودک تکهتکهشده، در سطح بالای خاکستر بین یک سنگ چین منظم دفن شده بودند.»
قهرمانی گفت: «جنسیت دو کودک مونث و جنسیت دو کودک دیگر به جهت متلاشی بودن قابل شناسایی نبود.»
این باستانشناس با اشاره به اینکه با توجه به سنگساب آرایش، سنجاقهای مفرغی زنانه به نظر میآید این کورگان متعلق به یک بانو باشد، گفت:«اشیای بهدستآمده شامل پیکرکهای کوچک سفالی، ژتونهای سفالی، سنگ ابسیدین، سرباره های آهن، سنجاقهای مفرغی، قابهای بازی و قطعات سفال، دندانهایاسب و تدفین جانوری است که به صورت نذورات به متوفی هدیه شده است.»
او افزود: «آریاییهایی که اجساد مردگان خود را می سوزاندند به این اعتقاد داشتند که جسم مرده همراه با روح او به وسیله ایزد آتش، روانه جهان دیگر میشود.»
شهرستان کلیبر در 170 کیلومتری شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده است.
این انجمن در سال ۱۳۸۴ تحت عنوان دوستداران تاریخ و میراث فرهنگی کرج توسط جمعی از اساتید برجسته دانشگاه تاسیس شده و یک نهاد غیر دولتی با مجوز رسمی به شماره ۸۴۲/ ۳۱- ۷۳۹۹ از سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران و شماره ثبت ۸۲۸ از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد . رویکرد این مرکز آموزشی ، پژوهشی ، اجرائی و مشاوره ای بوده و در چهارچوب قوانین کشور حرکت می نماید .هزینه های آن از راه آموزش علوم قرآنی ، هنرهای سنتی ، ارائه مشاوره به شخصیتهای حقوقی و حقیقی ، انجام پژوهشهای مرتبط با اساسنامه انجمن و همچنین برگزاری تورهای خاص و ابداعی تامین می گردد . مدیریت وبلاگ و متعاقبا اعضاء امناء و مدیریت عالی انجمن دست تمامی فعالان مرتبط با تحرکات انجمن را به گرمی می فشارد و رسما اعلام می دارد این مرکز بلاشک محلی برای تبادل اندیشه های سازنده ، ارائه پیشنهادات کاربردی و بررسی راهکارهای عملی توسعه پایدار شهری و جوامع محلی می باشد . در این مرکز مباحث بی پایه و رفتارهای غیر اخلاقی جایگاهی نداشته و در ذهن مدیران آن هدفی جزء ارتقاء شخصیتی فرزندان برومند ایران سرفراز اسلامی نیست . لازم به ذکر می باشد عنوان رسمی و اداری انجمن در نهمین مجمع عمومی خود به انجمن تاریخ و میراث ایرانیان تغییر یافته و موضوعات جدیدی نیز به رویکردهای فعالیت آن اضافه شده است .