بافت‌های تاریخی که مظهر ایرانشهری است وضعیت تدافعی پیدا کرده و سعی کرده در برابر تهاجم از خود دفاع کند .

خبرگزاری میراث فرهنگی – میراث فرهنگی - بهشتی این مطلب را در نشست تنظیم ساختار سند "باز زنده سازی محدوده‌های تاریخی –فرهنگی ذیل سند ملی بازآفرینی شهری" که در محل پژوهشگاه برگزار شد مطرح ساخت . بهشتی گفت: اگرروی اندیشه ایرانشهری تأملی بیشتری صورت گیرد می تواند یک رویکرد نظری مفیدی در مواجهه با توسعه شهری باشد البته اندیشه ایرانشهری که ما باید در این حوزه به آن توجه کنیم تنها مربوط به توسعه شهری نیست. وی افزود: شهرهای ایران از همان ابتدا یعنی شهر سوخته تا سال 1335 مبتنی بر اندیشه ایرانشهری توسعه پیدا می کردند . او گفت: وزارت راه و شهرسازی امروز به این موضوع توجه کرده و آرزویش این است که توسعه شهری را نه تنها در بافت تاریخی بلکه در تمامی شهری های کشور مبتنی بر اندیشه ایرانشهری مورد توجه قرار دهد. بهشتی اظهار داشت: 168شهر است که تا سال 1335 شهر بوده اند و سابقه تاریخی شهر بودن داشته اند ولی شهرهایی هم داریم که سابقه شهر بودن ندارند مثل آران و بید گل . او بااشاره به ساخت برخی قصبات که بر اساس اندیشه ایرانشهری ساخته شده بودند افزود: البته وقتی صحبت از شهر می کنیم یک تفاوت ماهوی با مقیاس های زیست گاهی کوچکتر مانند روستاها و قصبات دارد . رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه اظها رداشت: با استفاده از بحث مجمل اندیشه ایرانشهری که تا به حال مورد توجه قرار گرفته این توجه پدید آمده که ما رفتاری که با شهری های خود کرده ایم اکتفا کردن به تحلیل یافته ترین کمیات است. او تأکید کرد: این پاسخگو نیست زیرا که ما در توسعه شهری به خیلی چیزها نظیر مسائل اجتماعی، حقوقی،فرهنگی و... توجه نکرده ایم و این امر سبب شده در تعریف طرح های تفضیلی، جامع و ... جنبه‌هایی از شهر را مورد توجه قرار دهیم که اثرات آن چیزی است که هم اکنون پیش روی ما است. بهشتی با اشاره به این نکته که در بحث توسعه شهری به چیزی توجه کرده اند که عنوانش را بازآفرینی شهری گذاشته اند، افزود: باز آفرینی شهری با رویکردهای قبلی که وجود داشته یک تفاوت ماهوی دارد، یکی از تفاوت ها این است که ذوجنبتین به بحث توسعه شهری نگاه می کند یعنی در ضمن داشتن نگاه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ... فقط و فقط کالبدی و به تحلیل یافته ترین کمیات اکتفا نکنیم. بهشتی تأثیرات رویکرد اندیشه ایرانشهری را اتفاق خوبی دانست که باید به صورت جدی بررسی شود و افزود: این نگاه حداکثری یک سر طیف است، یعنی زمانیکه ما می خواهیم فاعلانه رفتارمان را کلا تغییر دهیم که امیدوارم یک روز این اتفاق بیفتد وی گفت: سر دیگر طیف اتفاقی است که از سال 1340به بعد در شهرهای ما اتفاق افتاده و بیشتر از هر چیزی تهاجم به نحوه توسعه شهری بوده است . او افزود: آن بخشی که همچنان مظهر ایرانشهری است و ما به آن بافت‌های تاریخی می گوییم، وضعیت تدافعی پیدا کرده و سعی کرده در برابر این تهاجم از خود دفاع کند و تا حد امکان آن را حفظ کند . روزگاری در این حد می توانسته دفاع کند که تک اثر ها را نشانه گذاری کند و بگوید من کاری به بقیه ندارم حالا این دو اثر را حفظ کنید . بهشتی در ادامه با اشاره به ایجاد مکانیزم ثبت اثر و تعیین حریم افزود: اصولا مکانیزم حقوقی ثبت اثر و تعیین حریم یک مکانیزم تدافعی است و مشکلات مربوط به ارزش های داخل یک شهر را حل و فصل نمی کند . مثل اینکه موزه ملی ایران آتش گرفته و ما می توانیم تنها چهار شی را نجات دهیم و می بینیم که آنها کدامیک هستند جام حسنلو، جام مارلیک و... . او درادامه با اشاره به این نکته که اتفاقات شهرهایمان ما را به شرایط حداقلی راضی کرده است افزود: ثبت و تعیین حریم آثار رفته رفته در دهه‌های هفتاد و هشتاد به ثبت بافت رسیده است و برای نخستین بار در دوران گدار شهر دماوند ثبت شده که البته واقعی نیست . بهشتی تأکید کرد: هنگامی که از باز آفرینی مخصوصا ازنظر امکان تحقق پذیری سخن گفته می شود نکته مهم این است که ما بدانیم در کجای طیف قرار داریم زیرابیشتر اختلاف ها روی این طیف است. وی افزود: عده ای می ترسند که اگر پایشان را بردارند آیا جای دیگری دارند که آن را بگذارند و عده دیگری به آن حداکثر می‌پردازند که به نظر من هنوز امکان پذیر نیست زیرا سرمایه‌های اجتماعی لازم را نداریم . وی اظها رداشت: نقطه ای که در این طیف پیدا می کنیم اصطلاحات ما را تعیین می کند یعنی نباید این طور باشد که اصطلاحات ما حداکثری باشد ولی در واقع نتوانیم سراغ آن برویم او بااشاره به این نکته که در بحث نظری می توانیم راجع به هر جایی سخن بگوییم افزود: نکته مهمتری که می تواند مورد توجه قرار گیرد این است که آنچه تحت عنوان بافت تاریخی می گوییم باید مورد تجدید نظر قرار گیرد، زیرا اینکه برای بافت تاریخی 168شهر یک خط کشیده ایم و گفته ایم اینقدر هکتار یعنی هنوز در شرایط حداقلی به سر می بریم . بهشتی تصریح کرد: اگر باغ های قزوین را در بافت تاریخی قرار داده ایم پس مفهوم بافت را می دانیم ولی اگر قرار نداده ایم گویی هنوز در شرایط تدافعی به سر می بریم. بنابراین باید بافت بر اساس موقعیتمان روی طیف تعریف شود . او اظها رداشت: حرفهای تمام کسانی که بحثهایشان معطوف به حداکثری است درست است ولی قابل تحقق نیست و حرف های تمام کسانی که می خواهند شرایط حداقلی را داشته باشند نیز درست است ولی الان زمان آن نیست. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به این نکته که وقتی شما در نسبت های جدیدی قرار گرفته اید دیگر نمی‌توانید به آنها اکتفا کنید، افزود: ما در بحث ثبت حریم هم به حداقل ها اکتفا کرده ایم زیرا که حداقل هااست که می گوید ارتفاع این میزان بیشتر نباشد و... در حالی که برای تعیین حریم واقعی شما باید خیلی چیزهای دیگر را در نظر بگیرید یعنی خیلی فاکتورهایی که می تواند برای یک اثر تهدید کننده باشد . بهشتی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: نمی دانم در این مورد که ما کجای این طیف بسر می بریم توافقی وجود دارد یا خیر، اگر نیست باید توافق کنیم و به سمت تحقق توسعه شهری مبتنی بر اندیشه ایرانشهری گام برداریم و ببینیم چقدر می توانیم به آن نزدیک شویم. او با تأکید بر اهمیت مستند سازی تاریخی افزود: این مستند سازی باید مبتنی بر اندیشه ایرانشهری و سنت شهر سازی در ایران باشد و از آنجاکه شناخت آن حکمی بوده پس مستند سازی هم باید با دید حکمی باشد که البته در این راه باید به ادبیات جهانی توجه داشته باشیم ولی به آن اکتفا نکنیم زیرا مبتنی بر اندیشه ایرانشهری نیست ولی مستغنی از آن هم نیستیم