ارزآوری گردشگری به‌عنوان یک اقتصاد نوظهور در کنار نفت برای کشور

سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: «بخش گردشگری می‌تواند به‌عنوان اقتصاد نوظهور در کنار حوزه نفت برای کشور ارزآوری داشته باشد.»

به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، علی‌اصغر مونسان امروز  6 شهریور 1398 در حاشیه جلسه هیئت دولت درخصوص برنامه های پیشنهادی این وزارتخانه افزود: «با توجه به اهمیتی که این سازمان در سه بخش خود دارد در شرایط تحریم می تواند موجب ارزآوری در کشور شود.»

او با بیان اینکه ساختار این سازمان با تبدیل شدن به وزارتخانه ارتقا پیدا کرده است گفت: «با ساختار جدید، قوی تر و چابک تر، موضوعات و مأموریت های این وزارتخانه ارتقا می یابد و بیشتر می تواند به اهداف خود نزدیک شود.»

سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی افزود: «بنابر آمار بانک مرکزی در عملکرد سال ۹۶ این وزارتخانه، ۱۱ و ۸ دهم میلیارد دلار سهم گردشگری از GDP کشور بود که با ۴ و ۷ دهم میلیون نفر گردشگر مواجه شده بود و در سال ۹۷ به ۷ و ۸ دهم میلیون نفر گردشگر ورودی رسید که این آمار بالاتر از آنچه گمان می کردیم شد و هم اکنون منتظر گزارش بانک مرکزی هستیم.»

او تصریح کرد: «بخش گردشگری می تواند به عنوان یک اقتصاد نوظهور در کنار حوزه نفت برای کشور ما ارزآوری داشته باشد و کمترین صدمات را مربوط به موضوعات تحریم دارد بنابراین برای کسب درآمد راحت به نسبت سایر بخش های اقتصادی، بخش گردشگری می تواند گامی تأثیرگذار برای ایجاد نشاط باشد.»

مونسان گفت: «خوشبختانه بخش گردشگری داخلی توانسته است سرمایه گذاران را برای سرمایه گذاری در این بخش راغب تر کند و هم اکنون بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان حجم سرمایه گذاری است که سرمایه گذاران در حوزه گردشگری ورود پیدا کردند. علاوه بر ساخت اقامتگاه و هتل باید طرح های محرک گردشگری هم رونق پیدا کند.»

او همچنین به برنامه های پیشنهادی در حوزه میراث فرهنگی این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: «با توجه به اینکه میزان بودجه این بخش اندک بوده سال گذشته ۱۵۰ میلیارد تومان بودجه برای حوزه میراث فرهنگی داشتیم که تنها ۳۴ اثر ثبت شده را در بر داشت.»

سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی با بیان اینکه سرانه بناهای مهم تاریخی کشور کمتر از ۴ میلیون تومان است، افزود: «با تغییر ساختار و تبدیل شدن به وزارتخانه امیدواریم هم دولت و هم مجلس حداقل بودجه را برای این وزارتخانه در نظر بگیرند که ما بتوانیم توقع بحق مردم را در خصوص بناهای تاریخی که هویت و مطالبه مردم هستند به طور کامل بپردازیم.»

او با بیان اینکه یک میلیون سایت شناخته شده تاریخی در کشور وجود دارد، گفت: «با تأمین اعتبار کامل، آنها هم به مجموعه میراث فرهنگی اضافه می شوند و در دو سال گذشته تلاش شده است که کمبود اعتبار با مشارکت حداکثری مردم جبران شود.»

مونسان تاکید کرد: «بنابراین ذیل بناهای تاریخی درجه یک، بقیه بناها در قالب قوانین بودجه ای، حق بهره برداری با استانداردهای معاونت با میراث فرهنگی را به بخش غیر دولتی واگذار کردیم که خوشبختانه این بناها با سرمایه گذاری مردم مرمت شد و به فضای کسب و کار تبدیل شد.»

او با بیان اینکه در سال ۹۶ طرح تجاری سازی صنایع دستی را آغاز کردیم گفت: «در این طرح تلاش شده است تا روی برندینگ محصولات کار شود و روی بسته بندی و ارتقای محصولات و بازاریابی کار کنیم البته بخش جدیدی به نام کاربردی کردن صنایع دستی را هم اضافه کردیم که می تواند موجب رونق تولید در بازار شود.»

سرپرست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پایان افزود: «سال گذشته ۲۸۱ میلیون دلار صادرات صنایع دستی کشور بود و تخمین می زنیم که حجم قابل توجهی صادرات به صورت چمدانی باشد که امیدواریم با تغییر ساختار بتوانیم به اهداف خود برسیم.

تداوم  مرمت راسته پنیرفروشان ارومیه

مسئول دفتر فنی اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی از پیشرفت فیزیکی 60 درصدی مرمت راسته پنیرفروشان خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی، داوود فرازی مسئول دفتر فنی این اداره کل میراث فرهنگی با اعلام این‌که عملیات مرمت و بازسازی راسته پنیرفروشان بازار تاریخی ارومیه اوایل مرداد شروع شده است، افزود: «عملیات اضطرری راسته پنیرفروشان با حمایت مالی از سوی شهرداری و نظارت فنی و تخصصی اداره میراث فرهنگی استان ادامه دارد و پیش بینی می‌شود در اواخر شهریور ماه به اتمام برسد.»

او با اشاره به این‌که این راسته به جهت این ‌که دیوارها و گنبدهای آن دچار فرسودگی شده بود و همچنین ترک خوردگی‌ها و ریزش‌های زیادی در بخش‌های مختلف آن مشاهده می‌شد، تصریح کرد: «مرمت اساسی و اضطراری ضروری بود و بر اساس همکاری و تأمین اعتبار از سوی شهرداری ارومیه و نظارت کارشناس این اداره کل ،عملیات مرمت آن آغاز و هم اکنون در مرحله پیشرفت فیزیکی 60 درصدی است.»

مسئول دفتر فنی اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی گفت: «این راسته طبق فرم اولیه در حال احیا است.»

او با اشاره به این‌که عملیات مرمتی از پیشرفت خوبی برخوردار است و قرار است با افزایش نیرو و تجهیز کارگاه روند مرمت آن سرعت یابد، افزود: «شابلون پوششی طاق‌ها بر اساس الگوهای تاریخی تهیه و در محل نصب‌شده و به‌زودی گنبدها طبق معیارهای تاریخی آن بر روی طاق‌ها احداث می‌شود.»

فرازی بابیان این‌که برای تکمیل این پروژه بالغ‌بر 10 میلیارد ریال هزینه شده است، افزود: «تمام هزینه‌های آن از سوی شهرداری تأمین‌شده و اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان نظارت کیفی را بر عهده دارد.»

ثبت ملی آبشار و دهانه آتشفشان راین

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی کرمان از ثبت دو اثر طبیعی آبشار و دهانه آتشفشان راین در فهرست آثار ملی کشور خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، فریدون فعالی اظهار کرد: «در همایش شورای ملی ثبت میراث طبیعی کشور که در شهر انزلی برگزار شد، دو پرونده از استان پس از بررسی و تأیید نهایی به ثبت ملی رسیدند.»

او افزود: «پرونده‌های مذکور در چند ماه اخیر تکمیل و به تهران ارسال شدند که خوشبختانه در همایش مذکور در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفتند.»

سرپرست اداره کل میراث فرهنگی کرمان بیان کرد: «این آثار طبیعی پرجاذبه در کنار بافت تاریخی شهر راین و ارگ تاریخی آن و همچنین کوه هزار قرار دارند که منطقه راین را به یکی از مقاصد گردشگری حوزه جنوب شرق ایران تبدیل کرده‌اند.»

او بابیان این‌که این استان دارای آثار طبیعی فراوانی همچون آبشارها، غارها، کوه‌های مرتفع، چشم‌اندازهای طبیعی و بکر و غیره است، بیان کرد: با ثبت این آثار در فهرست آثار ملی کشور می‌توان گام‌های بلندتری در جهت حفظ این آثار برداشت و زمینه جذب گردشگران با علایق ویژه را در استان کرمان فراهم ساخت.»

فعالی خاطرنشان کرد: «لوح ثبت این دو اثر پس از طی تشریفات قانونی با امضای سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی صادر  و ابلاغ خواهد شد.»

کشف دو قطعه‌سنگ تاریخی در تپه ساحلی ریشهر در بوشهر

معاون میراث‌فرهنگی بوشهر گفت: «دو قطعه‌سنگ تاریخی که احتمال می‌رود مربوط به دوره ساسانی باشد در تپه ساحلی ریشهر کشف و جهت حفاظت به محل فرماندهی یگان حفاظت اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان انتقال یافت.»

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان بوشهر، نصرالله ابراهیمی گفت: «پس از کسب اطلاع از مخبرین محلی مبنی بر حفاری غیرمجاز در تپه تاریخی ریشهر و حضور میدانی در آن محل دو قطعه‌سنگ در دامنه تپه مشاهده شد. در بررسی‌های اولیه مشخص شد یکی از سنگ‌ها قسمتی از یک ساقه ستون یا نیم ستون بوده و سنگ دیگر قطعه برش خورده‌ای به شکل مکعب ذوذنقه است که در حقیقت لنگر یک کشتی مربوط به اوایل دوران اسلامی است.»

او اضافه کرد: «این لنگر شاهدی گویا از تاریخ کشتیرانی ایرانیان در بندر باستانی ریشهر در خلیج‌فارس بوده که به همین سبب از اهمیت بالایی در تاریخ دریانوردی برخوردار است.»

معاون میراث‌فرهنگی بوشهر تصریح کرد: «به دلیل نزدیکی سنگ‌های مکشوفه به ساحل، امکان انتقال آن با قایق از طرف افراد سودجو وجود داشت که با همکاری یگان حفاظت اداره‌کل به دفتر فرماندهی یگان منتقل شد. این سنگ‌ها در آینده می تواند زینت‌بخش یکی از غرفه‌های موزه بزرگ خلیج‌فارس بوشهر باشد.»

مرمت بنای امامزاده سلطان ابراهیم

مدیرمیراث فرهنگی قوچان گفت: «بنای سر در هشتی امامزاده سلطان ابراهیم به صورت مشارکتی با اداره اوقاف و امور خیریه مرمت می‌شود.»

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی خراسان رضوی، جواد رجبی با اعلام این خبر افزود: «بنای سردر هشتی امامزاده سلطان ابراهیم که متعلق به دوره قاجار است. سالانه شاهد هزاران مسافر و گردشگر به این امامزاده هستیم.»

او ادامه داد: «با توجه به این‌که اداره اوقاف وامورخیریه اشیاء تاریخی موقوفه‌ای زیادی را در اختیاردارند این بنا پس از مرمت به موزه تبدیل خواهد شد.»

بنای تاریخی سردر هشتی شامل آجرکاری با قوس‌های جناغی، طاق و کاشی‌کاری کتیبه دار است که به شماره 11936 در فهرست آثار ملی کشور قرارگرفته است.

شهرستان قوچان 137 اثر شناسایی‌شده و 47 اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی دارد.

شروع طرح مرمت قلعه تاریخی کریم آباد در شهر رشتخوار

 مدیر میراث فرهنگی شهرستان رشتخوار از آغاز مرمت قلعه تاریخی کریم آباد همزمان با هفته دولت و با مشارکت انجمن میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی روستای کریم آباد خبر داد.

 به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، کاظم کامیاب با اعلم این خبر افزود: «عملیات مرمتی این بنای تاریخی شامل استحکام بخشی، مرمت سردر ورودی قلعه، ترمیم و پرکردن ترک‌ها و شکافت‌های موجود، تقویت بقایای دیوارها و اندود آن‌ها از دیگر عملیات اجرایی در مرمت قلعه تاریخی کریم آباد است.»

او ادامه داد: «این اثر تاریخی از یادگاران دوره قاجار است که  در سال 1388 به شماره 29285 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در فاصله 5 کیلومتری شهر رشتخوار  و در روستای کریم‌آباد واقع‌شده است.»

شهرستان رشتخوار دارای 270 اثر تاریخی و گردشگری است که تاکنون 21 اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و 12 اثر دیگر آن در حال ثبت است.

ثبت ملی خورهای بندر ماهشهر و 5 جزیره خلیج فارس

خورهای بندر ماهشهر و جزایر بنه، دیره، قبرناخدا، ندل گار و واسطه خلیج فارس در فهرست آثار ملی طبیعی قرار گرفت.

به گزارش میراث آریا، مصطفی پورعلی مدیر کل ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی با اعلام این خبر گفت: «در همایش شورای ملی ثبت میراث طبیعی کشور که در تاریخ ۵ و ۶ شهریور در انزلی در حال برگزاری است، ۱۸۰ پرونده اثر طبیعی کشور از ۲۵ استان در این همایش با حضور اعضای شورای ثبت ملی طبیعی مورد بررسی کارشناسان قرار گرفت.»

او افزود: «تاکنون آثار شاخصی نظیر مجموعه آبشارهای کرنگ کفتر، رویشگاه درختان پسته وحشی قازانقایه و آبشارهای لوه گالیکش از استان گلستان، آبشار شرشر بهشهر، آب مراد لاسم آمل، رویشگاه سوسن چلچراغ اطاقسی بابل از استان مازندران؛ گنبد و غار نمکی تیربوییه و آبگرم هرمزگان در فهرست آثار ملی طبیعی قرارگرفته است.»

دستگیری دو نفر و کشف یک دستگاه فلزیاب در شهرستان املش

فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل میراث‌فرهنگی گیلان گفت: «دو نفر به اتهام حمل غیرقانونی دستگاه فلزیاب دستگیر شدند.»

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، سرهنگ علی گلپور با اعلام این خبر افزود: «روز جمعه 1 شهریور 98 پس از گزارش منابع و مخبرین محلی مبنی بر مشاهده خودرو سواری مشکوک مسئول پایگاه حفاظتی شهرستان کوجید املش بلافاصله ضمن هماهنگی با مأمورین پاسگاه انتظامی و هماهنگی با مقام قضایی، با تشکیل تیم مشترک به محل مذکور عزیمت کردند و پس از عملیات تعقیب و گریز موفق به دستگیری دو نفر در منطقه موردنظر شدند.

او افزود: «پس از جستجو و تفتیش از کیسه‌ای که در حین تعقیب و گریز به بیرون پرت کرده بودند، موفق به کشف یک دستگاه فلزیاب شدند.»

بازدید سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی صتایع دستی و گردشگری از بازار تاریخی جهرم

سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سفر خود به جهرم از بازار تاریخی این شهرستان بازدید کرد.

به گزارش روابط‌عمومی اداره کل میراث فرهنگی فارس،  دکتر علی‌اصغر مونسان سرپرست وزارت میراث فرهنگی در سفر خود به شهرستان جهرم پس از بازدید از غار سنگ‌شکنان، مجموعه خصوصی بازرگان‌زاده  و شرکت در جلسه اداری از بازار تاریخی شهرستان بازدید کرد.

اداره کل میراث فرهنگی فارس از چند سال گذشته تاکنون ضمن مرمت این بازار با اعتبار 400 میلیون تومان، ناظر بر پروژه مرمتی یک میلیارد و 200 میلیون تومانی اداره کل راه و شهرسازی بوده است.

 بازار جهرم یکی از بناهای زیبای اواخر دوره زندیه است این بنا به عنوان خواهر دوقلوی بازار وکیل شیراز نام برده می شود.

بازار ازنوع بازارهای صلیبی است که چهار سوق زیبای در وسط آن خود نمایی می کند. این بنای تاریخی در سال 1352 با شماره 950 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است

پایان عملیات مرمت مسجد تاریخی گاردر در خمینی‌شهر

مدیرکل میراث‌فرهنگی استان اصفهان، در سومین روز از هفته دولت از اتمام عملیات مرمت مسجد تاریخی گاردر در شهرستان خمینی شهر خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان، فریدون الله‌یاری، امروز دوشنبه 4 شهریورماه با اعلام این مطلب افزود: «با عنایت به این‌که این مسجد تاریخی متعلق به دوران صفوی است و با توجه به نیاز مبرم آن به مرمت، عملیات مرمتی آن شامل کلاف بندی، اصلاح و بازسازی ناکش، ترمیم و مقاوم سازی دیواره های جانبی، اجرای سنگ فرش مسجد و مرمت کاشی کاری های بدنه آن از اواخر سال گذشته آغاز و در شهریورماه امسال همزمان با هفته دولت به اتمام رسید.»

او همچنین تأکید کرد: «این عملیات مرمتی با همت خیران شهرستان و نظارت اداره میراث فرهنگی شهرستان خمینی شهر با رقمی معادل 2 میلیارد و 600میلیون ریال به اتمام رسید.»

مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان تصریح کرد: «در هفته دولت امسال، همچنین عملیات مرمت و مقاوم سازی پشت بند دیوار ضلع جنوب غربی مسجد جامع فروشان خمینی شهر نیز به همت شهرداری و با نظارت اداره میراث فرهنگی شهرستان خمینی شهر به اتمام رسید.»

کشف نشانه‌هایی از سوزاندن اجساد در هزاره اول پیش از میلاد در آذربایجان شرقی

فصل اول و دوم کاوش کورگان‌های جنوبی غرب شهرستان کلیبر در محدوده سد پیغام‌چای به کشف شواهدی از سوزاندن جسد در سه کورگان کاوش‌شده در این محدوده منجر شد.

به‌گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، نسرین قهرمانی، سرپرست هیئت کاوش امروز دوشنبه با اعلام این خبر گفت: «طی عملیات نجات‌بخشی آثار در معرض خطر سد و با توجه به درخواست آب منطقه ای آذربایجان شرقی در فصل اول مقرر شد بدون انعقاد قرارداد و با پرداخت هزینه های مربوط به کاوش مطالعات باستان شناختی کورگان ها انجام یابد و کاوش‌های فصول بعدی با انعقاد قرارداد فی‌مابین پژوهشگاه میراث فرهنگی و آب منطقه ای آذربایجان شرقی تداوم یابد.»

قهرمانی تصریح کرد : «با موافقت نکردن آب منطقه‌ای برای انعقاد قرارداد و به‌جهت با ارزش بودن مطالعات فصل اول، فصل دوم با کمک‌های مردمی و با موافقت و مجوز رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.»

او با اشاره به اینکه کورگان‌های شاهلیق و قره داشلی 1 و 2 که در جنوب روستای نوجه ده و غرب روستای پیغام واقع شده‌اند شواهدی مبنی بر سنت جسدسوزی در هزاره اول پیش از میلاد دارد گفت: «هر سه کورگان در اندازه‌های 18 ×20، 15 × 16 و 7 × 8 متر بیانگر این سنت بودند.»

این باستان‌شناس خاطرنشان کرد: «با آزمایش‌هایی که روی خاکستر به‌دست‌آمده از این کورگان‌ها انجام خواهد گرفت، این نظریه پذیرفته یا رد خواهد شد.»

به گفته سرپرست هیأت کاوش، این کورگان‌ها متعلق به اقوام اسکیت یا سکا است و همان‌گونه که هرودوت توصیف می‌کند سکاها به گورستان های خود بیش از همه دارایی خویش ارج می‌نهادند.

او افزود: «آیین تدفین، رسم فوق‌العاده مرموز و باشکوهی بوده که  با زحمت بسیار فراوانی انجام می‌گرفته که این کورگان‌ها اسنادی در اثبات مدعای مورخین در این خصوص است.»

این باستان‌شناس گفت: «در بزرگ‌ترین کورگان به نام شاهلیق وجود 20 لایه سنگ‌چین، شن و ماسه و گل کوبیده حکایت از انجام این رسم پرتشریفات دارد.»

 او با اشاره به اینکه ابزارهای سنگی یافت شده بیانگر این است که این کورگان‌ها با زحمت و دقت فراوان برپا می شدند،تصریح کرد: «به جهت وسعت، این کورگان نیاز به یک فصل کاوش مجدد دارد.»

او با بیان اینکه در کورگانی دیگر که از آن نیز خاکستر بدست آمده سنت قربانی مشاهده شد، افزود: «چهار کودک تکه‌تکه‌شده، در سطح بالای خاکستر بین یک سنگ چین منظم دفن شده بودند.»

قهرمانی گفت: «جنسیت دو کودک مونث و جنسیت دو کودک دیگر به جهت متلاشی بودن قابل شناسایی نبود.»

این باستان‌شناس با اشاره به اینکه با توجه به سنگ‌ساب آرایش، سنجاق‌های مفرغی زنانه به نظر می‌آید این کورگان متعلق به یک بانو باشد، گفت:«اشیای به‌دست‌آمده شامل پیکرک‌های کوچک سفالی، ژتون‌های سفالی، سنگ ابسیدین، سرباره های آهن، سنجاق‌های مفرغی، قابهای بازی و قطعات سفال، دندانهای‌اسب و تدفین جانوری است که به صورت نذورات به متوفی هدیه شده است.»

او افزود: «آریایی‌هایی که اجساد مردگان خود را می سوزاندند به این اعتقاد داشتند که جسم مرده همراه با روح او به وسیله ایزد آتش، روانه جهان دیگر می‌شود.»

شهرستان کلیبر در 170 کیلومتری شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

حکم معرفی آثار تاریخی شهرستان بهمئی برای 4 حفار غیرمجاز

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بهمئی از حکم جالب قاضی دادگاه این شهرستان برای حفاران غیرمجاز اشیای تاریخی در این شهرستان خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد، مجتبی صلاحی‌نژاد با بیان اینکه چهار نفر از یک باند حفاران غیرمجاز اشیای تاریخی در شهرستان بهمئی دستگیر شده‌اند، اظهار کرد: «پس از تشکیل پرونده این افراد متخلف به دستگاه قضا معرفی شدند.»

او گفت: «با نظر جواد ریحانی قاضی پرونده، هر چهار نفر متخلف، به انجام خدمات چاپ و نصب بنر معرفی آثار تاریخی شهرستان بهمئی در ورودی و خروجی و سطح شهر مرکز شهرستان مکلف شدند.»

او با تقدیر از دستگاه قضا برای همکاری در حفاظت از آثار تاریخی شهرستان بهمئی گفت: «این حکم یک اقدام بزرگ در راستای فرهنگ‌سازی مناسب برای حفاظت از آثار تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد است.»

دارایی بافی، نساجی سنتی یزد با قدمتی بیش از ۸۰۰ سال  

سیامک صحافی **

 

بافت دارایی، روشی کهن در بافت پارچه‌های منقوش با رنگ پذیر کردن نخ‌ها پیش از بافتن آنهاست اما امروزه این هنر و صنعت مانند سایر دستباف‌ها با ماشینی شدن، رو به زوال رفته است.

«دارایی» یا «ایکات» واژه مالایی است که در زبان فارسی به آن دارایی گفته می‌شود. در مورد وجه تسمیه این نام، گفته می‌شود نام دارایی از آن جهت برای آن رایج شده است که در قدیم این پارچه جزء جهیزیه عروس و از وسایل و سرمایه‌های او بوده است و از این جایگاه، دارایی هر عروس محسوب می‌شده است.

هم‌چنین در باور عامه این نقل قول وجود دارد که چون اشخاص خاصی که این نوع پارچه را می‌خریدند، متمول بودند، به آن دارایی گفته‌اند.

بافت دارایی، روشی کهن در بافت پارچه‌های منقوش با رنگ پذیر کردن نخ‌ها پیش از بافتن آنهاست و به تدریج و به موازاتی که در کار بافتن پیش می‌رود، نقوش آن نیز نمودار می‌شود.

ایکات به معنی بستن یا گره زدن یا پیچاندن است و منظور از آن، شیوه بستن تار و پود از روی الگویی است که از پیش آماده شده است.

خواستگاه این روش دقیقاً مشخص نیست اما برخی از محققان بر این باور هستند که این گونه بافت را قرن‌ها قبل از توسعه بازرگانی اروپا، در قرون پانزدهم و شانزدهم میلادی اقوام گوناگونی در ممالک مختلف جهان هر یک مستقل از دیگری ابداع و به موازات یکدیگر رشد داده‌اند.

ضمن آن که برخی از پژوهشگران با تاکید بر پیچیدگی این روش بافت، شک دارند که ایکات را بیش از یک قوم ابداع کرده باشند و بر این اساس آن را دارای زادگاه خاص و واحدی نمی‌دانند.

تنوع، پیچیدگی و ظرافت نقوش و روش‌هایی که در جزایر مالی، سومبا، سوماترا و برنئو یافت شده است، دلالت بر آن دارد که اگر زادگاه واحدی بر این شیوه بافت وجود داشته باشد، در منطقه اندونزی بوده است.

قدیمی‌ترین ایکات موجود، مصری است که تاریخ بافت آن مربوط به حدود ۱۱۰ سال قبل از میلاد است.

نقش‌های دیواری آجنته که در شمال غربی هندوستان در حدود ۵۰ سال پیش از آن ساخته شده است، زنانی را نشان می‌دهد که جامه‌هایی با نقش ایکات پوشیده‌اند. نبود مدارک دیگر، تعیین تاریخ دقیق بافت را دشوار و پیگیری چگونگی توسعه روش‌ها و نفوذ نقش‌های بیگانه را ناممکن می‌سازد.

ایکات را از مکزیک تا پرو می‌بافتند، ضمن آن که در بیشتر مناطقی که در حوزه اسلام واقع شده بودند از ماداگاسکار تا اسپانیا گرفته و از هندوستان تا آفریقای غربی، این روش بافت مشاهده شده است.

در کشور ایران، این شیوه بافت از گذشته‌های دور در مناطق مختلفی چون یزد، کاشان، آذربایجان، خوزستان، تبریز، گیلان و رشت وجود داشته اما بیشتر از هر نقطه دیگری در کارگاه‌های سنتی یزد وجود دارد.

چند نفر از نساجان ایران از جمله مرحوم رمضان رضایی و غضنفر ملک ثابت هنوز این شیوه بافت را حفظ کرده بودند.

البته بافت ترمه دارایی که تلفیقی از دو نوع پارچه دارایی و ترمه است و با دستگاه دارایی خاصی بافته می‌شود بیش از ۱۵ سال پیش توسط غضنفر ملک ثابت ابداع شده و هم اکنون نیز خریداران بسیار زیادی دارد.

در گذشته، دارایی توسط زنان در خانه‌ها به صورت کارمزدی بافته می‌شد. هر بافنده به طور معمول روزانه حدود ۱۸۰ گرم ابریشم مصنوعی مصرف و دارایی یا رومیزی ابریشمی تولید می‌کرده است که اطرافش را با نخ‌هایی از نخ ابریشم بافته و زینت می‌دادند.

دارایی در رنگ‌های متنوع و نقوشی چون شطرنجی راه راه و گل‌های خاصی که به اصطلاح محلی پیچون نام دارد، تهیه می‌شود و برای تهیه آنها نخ‌های تارها را به روش خاصی رنگ می‌کنند که پس از بافت این نقوش ظاهر می‌شوند.

نقوش عمده دارایی شامل کج راه، تک خال، جیم مشکی، خط ابریشمی، زیر شلواری، پیراهنی، چادر شب ، بقچه و نقوش قدیمی در طول زمان فراموش شده است. از طرفی تنها قسمتی از تار با طراحی کاملا ابتدایی و اغلب  شکل لوزی با سه رنگ زرد، سبز  قرمز نقش‌بندی می‌شود و پودها ساده و بدون نقش است.

در هنگام بافت دارایی، تارها که نقش روی آن شکل گرفته است و رنگ آمیزی شده به طور معمول ثابت هستند و پود تنها با آن‌ها بافته می‌شود.

در دارایی رنگ‌ها، تموج و زیبایی خاصی دارند ‌که مربوط به شیوه خاص رنگرزی و نقش بندی آن است.

گفتنی است، البته امروزه این هنر صنعت مانند سایر دستباف‌ها با ماشینی شدن نساجی رو به زوال رفته است.

** رئیس بنیاد تاریخ و میراث فرهنگی البرز

نامه‌نگاری‌های بی‌پاسخ میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در خصوص تپه چغاگاوانه

نامه‌نگاری‌های اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه با شهرداری در حالی بی‌پاسخ مانده که این بار برای نجات تپه باستانی «چغاگاوانه» نامه‌ای به فرماندار اسلام آباد غرب ارسال شده است این در حالی است که به تازگی با کشف یک دندان در غاری واقع در این شهر،ایران به فهرست کشورهای دارای بقایای انسان نئاندرتال پیوسته است.

مریم اطیابی- «ایران در لیست کشورهای دارای بقایای انسان نئاندرتال قرار گرفت.» این تیتر خبری بود که 26 مرداد ماه در صدر اخبار باستان‌شناسی کشور قرار گرفت. خبری که منشأ آن اسلام‌آباد غرب بود.

نتایج پژوهش جدیدی توسط متخصصان این موزه، پژوهشگاه میراث فرهنگی، آزمایشگاه باستان سنجی دانشگاه تهران و چند دانشگاه فرانسوی از جمله دانشگاه پواتیه و دانشگاه بوردو وجود انسان نئاندرتال در ایران را به اثبات رساند. این دندان در اواخر دهه ۱۳۷۰ طی پژوهش‌های باستان‌شناسی دشت اسلام‌آباد غرب که به هدایت کامیار عبدی انجام می‌گرفت در غار وزمه کشف و از آن زمان تاکنون چندین بار با استفاده از شیوه های مختلف بررسی و مطالعه شده است.
 
حالا با توجه به این اتفاق مهم انتظار می‌رود مسوولان اسلام‌آباد غرب در مقوله تاریخ، تمدن، فرهنگ و میراث فرهنگی دقت عمل دیگری داشته باشند اما به نظر می‌رسد آنها هم متأسفانه رویه دیگر شهرداران را پیش گرفته‌اند، هرچند هنوز دیر نیست و می‌توان با درایت و هوشمندی نه تنها جلوی یک تخریب را گرفت بلکه منشأ خیر شد و شاید به پژوهش‌های جدیدی در حوزه باستان‌شناسی دست یافت و بار دیگر اسلام‌اباد غرب را بر سر زبان‌ها انداخت.
 
شهرداری اسلام آباد غرب برنامه احداث پل روگذر در مجاورت تپه تاریخی چغاگاوانه در مرکز این شهر را در دستور کار خود داشته و برای این منظور اقدام به اخذ مشاور کرده که مشاور هم به وجود آثار استخوان و آوار ساختمانی در عمق پنج و شش متری از نمونه‌های برداشته شده اشاره کرده است. حال اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه در سه نامه مکرراً در خصوص رعایت ضوابط برای فعالیت مذکور در کنار این اثر تاریخی که یکی از سایت‌های مهم تاریخی در کشور و با قدمت بیش از چهل قرن است و در سال ۱۳۴۸ با شماره ۸۳۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است ، تذکر داده است. اهمیت تپه چغاگاوانه بر هیچ مسوولی پوشیده نیست.
 
در طی این مکاتبات اداره کل میراث فرهنگی متذکر شده است که این اداره کل و پژوهشکده باستان شناسی برای انجام مطالعات تخصصی در حوزه باستان شناسی اعلام آمادگی می‌کنند تا از صرف وقت و هزینه‌های گزاف برای تعطیلی پروژه در صورت برخورد به آثار تاریخی در حین حفاری‌های جلوگیری شود.
 
اما نکته تأسف بار اینجا است که نه تنها هنوز هیچ پاسخی در این زمینه از سوی شهرداری دریافت نشده است بلکه مراسم کلنگ زنی اجرای پل هم با حضور مسوولان شهری انجام شده است.
 
از سویی امیر قادری مدیراداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه در نامه‌ای به تاریخ 2 مرداد 98 از فرماندار اسلام آباد در خواست کرده با توجه به انجام مراسم کلنگ زنی اجرای پل دستور دهد  قبل از هرگونه اقدامی عملی مانند شمع کوبی، خاکبرداری، تخریب و ...مقدمات مطالعات مورد نظر فراهم و با اخذ مجوز از پژوهشکده باستان شناسی کشور این موضوع تعیین تکلیف شده و مجوزهای لازم اخذ شود.
 
مدیر اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه متذکر شده است که هرگونه اقدام در این زمینه منوط به گزارش نهایی مطالعات و تصمیم پژوهشکده باستان شناسی خواهد بود.
 
رونوشت این نامه برای مدیر کل دفتر فنی امور عمرانی حمل و نقل و ترافیک، شهردار اسلام آباد سرپرست اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اسلام‌آباد هم ارسال شده است.
 
همچنین در ادامه نامه‌نگاری‌های 10 خرداد، 23 خرداد و ۴ تیرماه نامه‌ای هم به تاریخ 31 تیرماه در خصوص برنامه شهرداری برای احداث پل روگذر در کنار تپه تاریخی چغاگاوانه به شهردار اسلام‌آباد ارسال شده است.
 
قادری در این نامه به شهردار اعلام کرده که اداره کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه برای انجام مطالعات لازم در محدوده احداث پل مذکور چند بار اعلام آمادگی کرده اما متاسفانه تاکنون اقدام و پاسخی در این زمینه از سوی شهرداری وصول شده نشده است. بنابراین چنانچه اجرای طرح مذکور کماکان در دستور قرار دارد باید موضوع جهت جمع‌بندی کلیه جوانب و کسب تکلیف نهایی از سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در یک نشست مشترک بررسی و اتخاذ شود.
 
به گزارش اسکان نيوز؛ تپه «چُغاگاوانه» در مركز شهر اسلام‌آباد غرب (استان كرمانشاه) با بیش از 25 متر نهشته‌های باستان‌شناختی و مساحت حدود چهار هكتار، یكی از مهمترین محوطه های باستانی غرب كشور است.كهن‌ترین بقایای سكونت انسانی در این تپه مربوط به اوایل دوره روستانشینی یا  نوسنگی است كه حدود هشت هزار سال قدمت دارد.سكونت در این محوطه تا عصر حاضر ادامه یافته است.

رونمایی از «قدیمی‌ترین اسناد داروهای گیاهی از صفویه تا قاجار» در موزه ملک

«قدیمی‌ترین اسناد داروهای گیاهی، از دوره صفویه تا قاجار، موجود در گنجینه رضوی» در کتابخانه و موزه ملی ملک رونمایی می‌شود.

خستین برنامه «سه‌شنبه‌های فرهنگی» آستان قدس رضوی در تهران، با رونمایی و معرفی «قدیمی‌ترین اسناد داروهای گیاهی، از دوره صفویه تا قاجار، موجود در گنجینه رضوی»، هم‌زمان با روز بزرگ‌داشت زکریای رازی در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار می‌شود.

سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، نخستین برنامه «سه‌شنبه‌های فرهنگی» آستان قدس رضوی در تهران را سه‌شنبه پنجم شهریور از ساعت ۱۵ با همکاری کتابخانه و موزه ملی ملک با رونمایی و معرفی «قدیمی‌ترین اسناد داروهای گیاهی، از دوره صفویه تا قاجار، موجود در گنجینه رضوی»، در تالار علوم در ایران اسلامی در این موقوفه آستان قدس رضوی در تهران برگزار می‌کند.

به گزارش  روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، فرید قاسملو، عضو گروه طب اسلامی و طب سنتی فرهنگستان علوم پزشکی ایران در این برنامه فرهنگی درباره «تاریخ پزشکی» صحبت می‌کند، این برنامه در ساختمان کتابخانه و موزه ملی ملک در محوطه تاریخی باغ ملی تهران به نشانی «میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)» برپا می‌شود.

افتتاح موزه بانک‌ملی مشهد

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی از افتتاح موزه بانک ملی مشهد همزمان با نودمین سالگرد گشایش بانک ملی در این شهر خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، ابوالفضل مکرمی فر با اعلام این خبر افزود: «این موزه آثار 9 دهه از اشیا و مساوات و تجهیزات و اسناد و مدارک بانک ملی مشهد را، از دهه هزار سیصد تاکنون به نمایش گذاشته است.»

او ادامه داد: «ساختمان موزه بانک ملی مشهد توسط آلمانی‌ها در محل میدان ارگ ساخته شد.این بندرها سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.»

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی گفت: «در این موزه مسکوکات، تجهیزات ،فرایند دادوستد و جابجایی پول به نمایش گذاشته‌شده است.»

او افزود: «مراسم افتتاح موزه بانک ملی در مشهد با حضور مدیر امور شعب بانک ملی استان،رئیس بانک ملی مرکزی و مدیران شعب، پیشکسوتان بانک ملی، دبیر شورای هماهنگی بانک ملی کشور و مدیرکل میراث فرهنگی استان خراسان رضوی افتتاح شد.»

 مکرمی فر با اشاره به سیاست‌های اداره کل درزمینهٔ ایجاد موزه‌های مشارکتی اظهار کرد: «تلاش ما بر این است از ظرفیت‌های دیگر بخش‌ها، در ایجاد موزه‌های مشارکتی بهره‌مند شویم.»

او تأکید کرد: «با توجه به قدمت فعالیت‌های بانک ملی، ایجاد موزه بانک ملی یک ضرورت بود.»

این موزه در بانک ملی مرکزی به آدرس خیابان امام خمینی (ره) روبروی باغ ملی قرار دارد.

برگزاری اولین جشنواره ورنی مغان در پارس‌آباد اردبیل

مدیرکل میراث‌فرهنگی اردبیل از برگزاری اولین جشنواره ورنی مغان در شهرستان پارس‌آباد خبر داد.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان اردبیل، نادر فلاحی با اعلام این خبر تصریح کرد: «این جشنواره در پی ثبت نشان جغرافیایی جهانی ورنی مغان تعریف‌شده و هدف از آن معرفی دستبافتِ های تولیدی در استان است.»

او بابیان این‌که سه اثر گلیم عنبران، ورنی مغان مرصع چوب خلخال و جاجیم خلخال توانسته‌اند نشان جغرافیایی ملی کسب کنند، افزود: «سال گذشته نشان جغرافیایی جهانی به ورنی مغان اهداشده است.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی اردبیل تأکید کرد: «با توجه به این‌که ورنی با نقشه ذهنی و با مواد اولیه بومی توسط عشایر شاهسون تولید می‌شود، یکی از صنایع‌دستی شاخص و بی همتای استان است که معرفی هرچه گسترده آن از سوی اداره‌کل در دستور کار قرارگرفته است.»

به گفته فلاحی استان اردبیل از قطب‌های تولید بافته‌های داری است و به دلیل حیات زندگی شهری، روستایی و عشایر تنوع بافته‌ها قابل‌توجه است.

او با تأکید به تولید بیش از 40 رشته صنایع‌دستی در این استان گفت: «اغلب رشته‌های تولیدی در سطح کشور، در استان اردبیل نیز فعال است.»

او در خصوص زمان و مکان برگزاری جشنواره گفت: «این جشنواره روز سه‌شنبه 5 شهریورماه رأس ساعت 18:30 در روستای باستانی اولتان در پارس‌آباد برگزار می‌شود.»

بازار هدف گردشگری ایران 400میلیون شهروند کشورهای همسایه است

گفت‌و‌گوی روزنامه «ایران» با سرپرست وزارت میراث‌فرهنگی صنایع دستی و گردشگری

دولت‌های مختلف «گردشگری» را جایگزین اقتصاد نفتی می‌دانند. حسن روحانی رئیس‌جمهوری دولت یازدهم و دوازدهم هم از این قاعده مستثنی نیست. دوره او اما یک ویژگی منحصربه فرد دارد؛ فرجام برجام و تحریم دوباره. به اعتقاد کارشناسان تحولات سیاسی ایران در جهان هم در زمان تصویب برجام و هم در زمان تحریم فرصت بزرگ صنعت گردشگری ایران است. حال این سؤال پیش می‌آید که آیا دولت روحانی توانسته است از فرصت پیش آمده برای رشد صنعت گردشگری و افزایش ورود گردشگران سود ببرد. به مناسبت هفته دولت با «علی اصغر مونسان» سرپرست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به‌ گفت‌و‌گو نشستیم تا پاسخ این سؤال را بدهد.

برنامه وزارت برای جذب گردشگرانی از 10 کشور اول و هدف که کشورهای همسایه و منطقه است، چیست؟
کشورهای منطقه به‌دلیل قرابت فرهنگی، نزدیکی مسافت و تنوع دسترسی همواره برای همه کشورها جذاب بوده‌اند و 85 درصد بازار گردشگری کشورها را شکل می‌دهند. این امر برای ایران نیز صادق است. از میان 10 کشور اول بازار هدف گردشگری ایران، 7 کشور همسایه جمعیتی 400 میلیون نفری و سه کشور چین، روسیه و هند با ما قرابت فرهنگی دارند. معتقدیم که جاذبه‌های گردشگری ایران بنابر اصل همسایگی در این کشورها شناخته شده‌تر است. راهبرد اول برای توسعه این بازارها برقراری ارتباطات و تعاملات نزدیک دولتی و بخش خصوصی است. با اغلب این کشورها یادداشت تفاهم، برنامه اجرایی یا کمیته فنی همکاری‌های مشترک گردشگری داریم که تفاهمنامه‌های خوبی نیز بین بخش خصوصی این کشورها برقرار است. راهبرد دوم استفاده از ظرفیت سازمان‌های تخصصی مانند ECO، IORA، OIC و... است که تقریباً همه کشورها در آن عضو هستند و پیوند دارند. مباحث گردشگری را در این سازمان‌ها فعال کرده‌ایم. راهبرد سوم؛ راهبرد انطباق بازار با محصولات گردشگری ما و استفاده از مزیت‌های گردشگری ایران است؛ محصولاتی مانند گردشگری تاریخی و فرهنگی، سلامت، زیارتی، VFR و طبیعت گردی که نسبت به کشورهای همسایه رقابتی است و هر یک از این محصولات برای بازارهایی جذاب هستند و بر آن تمرکز داریم. در کنار این موارد از ظرفیت ابزارهایی چون گردشگری الکترونیک برای معرفی و جذب گردشگران کشورهای همسایه استفاده می‌شود.


دولت روحانی هم به روی آوردن گردشگران چینی تأکید می‌کند؛  برنامه‌های وزارت برای آوردن چینی‌ها چیست؟
ابتدا تحقیقات بازار را برای گردشگران این کشور انجام دادیم و برنامه‌ای نوشتیم. در این برنامه سعی شد که اول نقشه راه داشته باشیم یعنی ما به‌دنبال 5 سال کار و سپس جذب یک درصد گردشگران خروجی چینی هستیم. دوم اینکه مشخص کردیم که بازار هدف ما در چین چه استان‌هایی هستند. 7 استان را هدف‌گذاری کردیم. برنامه‌ای میان مدت و برنامه اقدام یک ساله برای آن تدوین شده که دارای پیوست‌های تبلیغاتی و دیجیتال مارکتینگ است. از نظر عملی هم سعی داریم که این هدف را با استفاده از هم‌افزایی دستگاه‌ها و ارگان‌های فرابخشی به سرانجام برسانیم؛ یعنی از ظرفیت‌های وزارت امور خارجه در لغو روادید استفاده کردیم. به‌دنبال آن هستیم تا به کمک وزارت امور خارجه از ظرفیت مسافران ترانزیت این کشور نیز بیش‌تر بهره ببریم. وب سایت اصلی و رفرنس را در پرتال Visitiran به زبان چینی نیز ارائه می‌کنیم که بزودی با این زبان هم بالا می‌آید. در فضای مجازی آنها یعنی در Wechat یک صفحه رسمی برای ایران خواهیم داشت که آن هم در آینده‌ای نزدیک عملیاتی می‌شود. در حال حاضر استان‌های مقصد ما برای بازار چین، بروشورهای چینی را بارگذاری کرده‌اند که در صورت سرچ شدن امکان پاسخ وجود داشته باشد و به همین منظور اقلام تبلیغاتی به زبان چینی تهیه و چاپ شده است. برای ذینفعان کلیدی این بازار در حال فراهم‌سازی بستر آموزش هستیم تا متناسب با ویژگی‌های این بازار توانمند شوند. سعی کردیم در بخش تعاملات دولتی نیز گام‌هایی را برای هماهنگی برداریم. همچنین عناصر کلیدی بازار گردشگران خروجی را در کشور چین شناسایی کردیم و تلاش داریم ارتباط بین بخش‌های خصوصی خود و آنها را تقویت کنیم.


 چینی‌ها هنوز ایران را با عراق اشتباه می‌گیرند. این مسأله نشان می‌دهد که ما در تبلیغات ضعف داریم. برنامه وزارت برای تبلیغات جدی چیست؟
نقد شما وارد است، در حوزه بازاریابی گردشگری قوی عمل نشده و این موضوع هم به ضعف در حوزه دانشی و هم به خدمات پشتیبانی و تأمین منابع مرتبط است. بنابراین علاوه بر روش‌های متداول و کلاسیک بازاریابی و تبلیغات، تمرکز خود را روی تبلیغات در فضای مجازی کشور چین قرار دادیم، بزودی خبرهای خوبی در این حوزه‌ها خواهیم داشت. دعوت از اینفلوئنسرها، برگزاری تورهای آشناسازی برای خبرنگاران و وبلاگ نویسان را در کنار تورآشناسازی برای تورگردانان دنبال می‌کنیم. معتقدیم که در بستر IT و عصر الکترونیک خود مردم بهترین مبلغ هستند. تحقیقات بازار ما این قابلیت را در بین گردشگران چینی بیش از پیش تأیید می‌کند.

در حال حاضر چقدر گردشگر چینی داریم؟
در سال گذشته بیش از 52 هزار گردشگر چینی وارد ایران شدند. در سه ماهه اول امسال نیز نزدیک به 11 هزار گردشگر چینی وارد ایران شدند.
 

بخش خصوصی معتقد است که سهم مؤثری از گردشگران عراق ندارد و آنها هیأتی و خارج از آژانس وارد کشور می‌شوند و سهم مالی به گردشگری نمی‌رسانند. نظر شما چیست؟
با شما هم عقیده نیستم که بخش خصوصی ما این برداشت را داشته باشد چرا که این موضوع می‌تواند توسط یک آژانس دار بیان شود که تا حدودی درست هم هست ولی هتل دار ما در مشهد، ویلا دار ما در شمال، بیمارستان بخش خصوصی ما در تهران و شیراز و سنندج این نظر را ندارد. بیش از 30 درصد سهم بازار گردشگری ما مربوط به کشور عراق است. بله به‌ دلیل ویژگی‌های فرهنگی چندان تمایل به سفرهای گروهی ندارند ولی مقاصد اصلی ما هم در طول زمان تا حدود زیادی خود را با آنها انطباق داده‌اند. کمی مشکل در مرزها داریم که باید با هماهنگی سایر دستگاه‌ها آن را حل کنیم ولی اینکه بخواهیم از مبدأ مشکل را حل کنیم این طرز فکر اشتباهی است چرا که گردشگر عراقی این جوری شکل گرفته است.
 

البته این نظر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی است و با توجه به اسکان مسافران عراقی در خانه اقوام و ایرانیانی که روزگاری مقیم عراق بودند و امروز در مشهد زندگی می‌کنند، نمی‌تواند دور از واقعیت باشد. همچنین منتقدان ادعا دارند که دولت روحانی نه از برجام برای آوردن گردشگر سود برده و نه امروز از تحریم و ارزان شدن سفر. نظر شما در این خصوص چیست؟
البته منتقدان این حق را دارند و آزاد هستند که عملکرد دولت را نقد کنند. منتها در مباحث کارشناسی باید دید که آمار و اعداد و ارقام چه می‌گویند. شرایط تحریم موضوعی است که فشار مضاعف می‌آورد یعنی هم در آن طرف آب علیه ایران تبلیغ می‌کنند و مانع سفر می‌شوند و هم در تأمین منابع مالی دچار مشکل می‌کنند.
در سال اولی که برجام شکل گرفت (تیرماه 1394) با 25 درصد افزایش گردشگر ورودی نسبت به سال‌های قبل روبه‌رو بودیم. خطوط هواپیمایی جهانی به کشور ما برگشتند (لوفتانزا و بریتیش ایرویز و...)، سرمایه‌گذار خارجی وارد شد (هتل آکور فرودگاهی) و مسائلی از این دست موجب قوت صنعت گردشگری ما شد.
بنابراین روند رشد گردشگری کشور در این سال‌ها ادامه دار است، یعنی از سال 1387 که تنها 2 میلیون گردشگر داشته‌ایم این عدد در سال 1390 به 3.2 میلیون رسید و در سال 96 به 5.1 میلیون گردشگر رسید. این رقم با بیش از 50 درصد رشد در سال 1397 به 7.8 میلیون گردشگر رسید. یعنی در این 12 سال نرخ رشد گردشگری ما هیچ گاه کاهشی نبوده است، حتی در اوج تحریم ها. این نشان می‌دهد که حرکت مردمی قابل تحریم نیست. گردشگری سنبل تعاملات مردمی است، خوشبختانه این آمار در سه ماه اول 1398 نیز با جذب بیش از 2 میلیون گردشگر، در حدود 40 درصد رشد داشته است.
نکته مهم آن است که تحریم‌ها یا نبودن تحریم‌ها موجب می‌شود که در برخی از بازارها گردشگر کم (مثل بازار اروپایی و امریکایی) یا زیاد شود ولی در مقیاس کلان حجم گردشگر ورودی به کشور کاهش نیافته است و از درصد رشد خوبی - بالاتر از میانگین جهانی- برخوردار بوده است.
 

گردشگری سلامت ما هم همچنان با مشکلات نبود نظارت کافی روبه‌رو است. فعالان این حوزه از، از دست رفتن گردشگران سلامت کشورهای همسایه در شمال خبر می‌دهند مثل آذربایجان. سفیر ایران هم از افتادن بازار ایران به دست هندوستان خبر می‌دهد. چرا ما این بازار را از دست داده‌ایم؟
البته ما معتقدیم در حوزه گردشگری سلامت نظارت از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی وجود دارد و فعالان حوزه پس از اخذ گواهی حرفه‌ای گردشگری سلامت در چارچوب مقررات وزارت فعالیت می‌کنند.
همچنین آمار و ارقام نشان می‌دهد که بازار در گردشگری سلامت از کشورهای همسایه از جمله آذربایجان نه تنها از دست نرفته بلکه رشد چشمگیری نیز داشته است. اما بدیهی است با توجه به وجود رقبای قدرتمند مانند هند و ترکیه، برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در تبلیغات از جانب بخش خصوصی و دولتی در سطح کلان و حرفه‌ای ضروری است.
 

بازار گردشگری سلامت عراق هم همچنان از سوی دلالان تهدید می‌شود. چرا با‌وجود دادن وعده‌ها برای ساماندهی، این بازار همچنان بیمار است. چرا نظارتی روی قیمت‌های جراحی نیست؟
ایران مرز زمینی با کشور عراق دارد که تردد گردشگران عراقی از معابر مرزی براحتی و بدون ویزا در نقاط مختلف کشور امکان پذیر است. لذا با توجه به دسترسی آسان و وجود هموطنان عرب زبان و پذیرش این افراد توسط مراکز درمانی، تهدید رشد دلالان جدی است که با برنامه‌ریزی و اعتبارسنجی فعالان قانونی این حوزه و همکاری شرکت‌های گردشگری عراقی سعی در ساماندهی و ثبت آمار ورودی در این حوزه داریم.
بدیهی است همکاری دستگاه‌های مرتبط از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مکلف کردن به پذیرش گردشگران سلامت از مجرای قانونی (شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری) و نظارت دقیق بر ارائه نرخ‌گذاری و ارائه خدمات پزشکی بسیار مؤثر خواهد بود.
 

با توجه به اینکه جراحی‌های زیبایی یکی از را ه های ورود گردشگران سلامت به ایران است و از سوی دیگر عمل‌های جراحی توسط پزشکان غیرمتخصص انجام می‌شود. چه برنامه‌ای برای جلوگیری از اتفاق احتمالی مرگ توریست‌های سلامت دارید؟
 اساساً با این صورت مسأله (مرگ توریست‌های سلامت) مخالفم. توانمندی های علوم پزشکی، پیشرفت تکنولوژی و امکانات مراکز درمانی از مزیت‌های نسبی کشور در گردشگری سلامت است و خدمات ارائه شده در همه رشته‌های پزشکی از جمله جراحی‌های زیبایی به هموطنان عزیز و گردشگران سلامت در سطح قابل قبولی است و آمار منفی در این خصوص بویژه در گردشگری سلامت بسیار ناچیز است، البته که همکاران ما در وزارت بهداشت می‌توانند دقیق‌تر پاسخگوی موارد فوق باشند.

خبر تعطیلی دفاتر اطلاع‌رسانی گردشگری جمهوری اسلامی ایران را در کشورهای مختلف تأیید می‌کنید؟ جایگزین وزارت برای دفاتر چیست؟
سازمان میراث‌فرهنگی در راستای عملیاتی کردن سیاست کلان صنعت گردشگری کشور به‌عنوان دیپلماسی عمومی و با هدف شناساندن و معرفی ظرفیت‌های گردشگری، اطلاع رسانی، تبلیغات، بازاریابی بین‌المللی گردشگری و ایجاد تعامل در کشورهای هدف گردشگری با تمرکز روی توانمندی ایرانیان مقیم خارج از کشور، از سال 1394 اقدام به اعطای مجوز نمایندگی‌های اطلاع‌رسانی گردشگری خارج از کشور کرد. در همین راستا و براساس توافقنامه معاونت گردشگری و کانون جهانگردی و اتومبیلرانی فرآیند صدور مجوز با استعلام از مراجع ذیصلاح انجام پذیرفت و بر همین اساس تعداد 22 نمایندگی در 15 کشور مجوز فعالیت خود را دریافت کردند. در حال حاضر مهلت اعتبار آنها منقضی شده و معاونت گردشگری تا اتخاذ تصمیم مناسب، هیچ یک از آنها را تمدید نکرده است. اگرچه تعدادی از نمایندگی‌های مذکور در چارچوب وظایف ابلاغی و بدون حمایت مالی از طرف سازمان، جهت معرفی ایران به انحای مختلف از هیچ تلاشی فروگذار نکردند.
همچنین در پاره‌ای از موارد نیز حواشی و سوءاستفاده‌هایی از این مجوز و اعتبار سازمان صورت گرفته لذا شرایط به گونه‌ای پیش رفت که این معاونت را بر آن داشت تا تدبیر دیگری برای معرفی توانمندی های گردشگری کشور درخارج از کشور اتخاذ کند. معاونت گردشگری با بررسی تجارب سایر کشور‌ها به این نتیجه رسیده است که آنچه به‌عنوان دفاتر اطلاع‌رسانی خارج از کشور در بسیاری از کشورهای موفق در حوزه گردشگری وجود دارد دقیقاً مشابه اقدامات و ساختاری است که رایزنان فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات کشورمان، بدان مشغول هستند.

انجام پروژه گمانه‌زنی محوطه آراسنج در بویین‌زهرا

گمانه‌زنی محوطه آراسنج بویین زهرا در استان قزوین به‌منظور مشخص کردن عرصه و پیشنهاد حریم محوطه، شناسایی و امکان‌سنجی نهشته‌های باستانی، تعیین وضعیت محدوده استقراری از حیث کوچ‌نشینی و یا یکجانشینی و... انجام شد .

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فریبا محمدی سرپرست هیئت باستان‌شناسی امروز شنبه 2 شهریور با اعلام این خبر گفت: «کاوش در محوطه آراسنج بویین‌زهرا به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم آراسنج به شماره ثبتی 7455 در محوطه ای به مساحت 4 کیلومتر مربع  با ایجاد 24 گمانه در ابعاد 1×1 صورت گرفت.»

او با اشاره به ضرورت انجام این پروژه افزود: «این گمانه زنی بر اساس ثبت محوطه آراسنج بر اساس وسعت پراکندگی قطعه سفالینه های لعابدار و بدون لعاب دوران اسلامی به طول چندین کیلومتر انجام یافت.»

محمدی گفت: «همچنین در پرونده ثبتی محدوده محوطه به طول 2 کیلومتر در عرض 1 کیلومتر و بدون تعیین حدود و نقشه قید شده بود لذا برای اصلاح پرونده ثبتی و نیز تعیین حدود واقعی اثر و نیز شناسایی دوره‌های فرهنگی این گمانه‌زنی انجام یافت.»

او بر اساس ضرورت‌های یاد شده اهداف گمانه زنی را شامل؛ مشخص کردن عرصه محوطه آراسنج، پیشنهاد حریم محوطه آراسنج، شناسایی و امکان سنجی نهشته های باستانی، تعیین وضعیت محدوده استقراری از حیث کوچ نشینی یا یکجانشینی و نیز رفع مشکلات متقاضیان و استعلامات موافقت اصولی عنوان کرد.

سرپرست هیئت باستان شناسی گفت: «انتخاب محل گمانه ها بر اساس شواهد سطح الارضی زمین و تراکم قطعه سفالینه های پراکنده شده در محوطه صورت گرفت که در نتیجه آن 17 گمانه در ضلع شرقی رودخانه فصلی آراسنج و هفت گمانه در ضلع غربی رودخانه احداث شد.»

او با بیان اینکه در 17 گمانه واقع در ضلع شرقی رودخانه هیچگونه نهشته باستانی در لایه ها مشاهده نشد، افزود: «عمق این گمانه ها بسته به نوع خاک و لایه ها از عمق حداقل یک تا سه متر که لایه های هر گمانه شامل لایه خاک سطحی، لایه رسوبی رودخانه ای شامل شن و ماسه و… است تا اطمینان از نبود نهشته باستانی ادامه یافت.»

محمدی افزود: «لذا به دلیل شباهت لایه ها، ضیق وقت و کاهش هزینه‌ها گمانه هایی را که به لایه شن و ماسه برخورد میکرد رها و گمانه جدید ایجاد می‌شد.»

به گفته او، نتایج حاصل از گمانه زنی 24 گمانه در این محوطه گویای نبود هرگونه نهشته و لایه باستانی و قطعه سفالینه های پراکنده در سطح محوطه گویای سیلابی بودن محدوده مورد نظر است.

این باستان شناس گفت: «سفالینه ها در چهار محوطه آراسنج قدیم، تپه امامزاده آراسنج، خانه اربابی تخریب شده و تپه گیلدر آراسنج  در غرب، جنوب غرب و جنوب محوطه آراسنج وجود دارند.»

او با اشاره به سیلاب هایی که در طول سالیان به این محدوده سرازیر شده  افزود: «بر اساس نتایج گمانه زنی تصمیمات مقتضی در خصوص محوطه مذکور در دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی انجام خواهد شد.»

ثبت 40 انجمن میراث‌فرهنگی روستایی در بردسکن

مدیر میراث‌فرهنگی بردسکن از تشکیل ۱۲ انجمن میراث‌فرهنگی در روستاهای این شهر خبر داد و گفت: «با تشکیل این انجمن‌ها، تعداد انجمن‌های میراث‌فرهنگی در روستاهای این شهرستان به عدد ۴۰ رسید.»

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی خراسان رضوی، احمد صابری زارع بابیان این مطلب افزود: «این شهرستان حدود ۷۰ روستا دارد که در ۳۰ روستای دیگر باید انجمن میراث‌فرهنگی تشکیل شود.»

او اظهار کرد: «انجمن‌های میراث‌فرهنگی بازوی پرتوان مردمی در  راستای اجرای اساسنامه انجمن‌های میراث‌فرهنگی کشور و باهدف اصلی حفظ و حراست از مواریث فرهنگی سرزمین پهناور ایران‌زمین و همچنین توسعه و ترویج صنایع‌دستی و گردشگری در روستاها و مراکز استان، شهرها و بخش‌ها تشکیل می‌شود.»

مدیر میراث‌فرهنگی بردسکن ادامه داد: «از این حیث و با این هدف مهم با توجه به وجود ۲۲۰ جاذبه گردشگری اعم از تاریخی، طبیعی، تاریخی و فرهنگی،  در مردادماه سال جاری تعداد دوازده انجمن میراث‌فرهنگی در روستاهای عبدل آباد، سیف‌آباد، رحمانیه، کلاته نو، درونه، کاسف، مظفرآباد، خنجری، کوشه، ماراندیز، خرم‌آباد، کلاته برق تشکیل شد.»

او یادآور شد: «در انجمن‌های روستایی، دهیاران به‌عنوان رئیس انجمن، نماینده میراث‌فرهنگی دبیر انجمن وپنج نفر نیز معتمد محلی و نمایندگان برخی ادارات ازجمله معلمان بومی روستا عضو هستند و به‌عنوان بازوی توانمند مردمی، میراث‌فرهنگی را در جهت اهداف عالیه خودیاری می‌کنند.»

ثبت ملی ۴۰ هکتار از بافت تاریخی مروست یزد

رئیس میراث‌فرهنگی شهرستان خاتم گفت: «بافت تاریخی مروست در شهرستان خاتم به مساحت ۴۰ هکتار در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.»

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی یزد، عباس قدیریان گفت: «در سومین جلسه شورای ثبت که در سازمان میراث‌فرهنگی تشکیل شد، پرونده بافت تاریخی مروست مطرح شد و پس از بررسی‌های لازم به ثبت رسید.»

اوافزود: «بافت تاریخی مروست یک بافت ارگانیک، منسجم، بکر و دارای تک بناهای متعدد ارزشمند تاریخی و خانه‌های مسکونی است که از خصوصیات معماری مناطق گرم و خشک مثل حیاط مرکزی، حوض، باغچه و عمده مصالح خشت و گِل تبعیت می‌کند.»

رئیس اداره میراث‌فرهنگی شهرستان خاتم اظهار داشت: «همچنین وجود عناصر شاخص بادگیر و بالا خانه (تک اتاق قرارگرفته بر روی پشت‌بام) در خانه‌های مسکونی نیز از دیگر خصوصیات این بافت ارزشمند تاریخی است.»

بافت تاریخی شهر مروست به مساحت ۴۰ هکتار و با شماره ثبت ۳۲۶۱۳ در ۲۷ مردادماه امسال در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

رونق گردشگری در مشگین‌شهر شتاب گرفته است

استاندار اردبیل گفت: «با احداث تأسیسات گردشگری، رونق اقتصادی شهرستان مشگین‌شهر شتاب گرفته است.»

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان اردبیل، اکبر بهنام جو در جلسه اقتصاد مقاومتی شهرستان مشگین شهر تصریح کرد: «با راه‌اندازی پیست اسکی و مجتمع‌های خدماتی و گردشگری در این شهرستان، گردشگری مشگین شهر چهارفصل می‌شود.»

او بابیان این‌که در سال‌های اخیر پل معلق و برخی تأسیسات گردشگری رونق اقتصادی این منطقه را موجب شده است، گفت: «با توجه به این‌که محور نخست توسعه استان، گردشگری است، از تمامی پروژه‌های سرمایه‌گذاری حمایت می‌شود.»

 استاندار اردبیل با اشاره به لزوم تجهیز آب‌درمانی‌ها به امکانات پزشکی افزود: «به‌منظور بهره‌برداری بهینه از آب‌درمانی‌های موجود در مشگین شهر چهار نفر از پزشکان عمومی این شهرستان برای آموزش‌های لازم به کشور ترکیه اعزام می‌شوند.»

بهنام‌جو با اشاره به تأثیر تأسیسات گردشگری در رونق گردشگری زمستانی مشگین شهر ادامه داد: «پیست اسکی شابیل ازجمله پروژه‌هایی است که نقش بسزایی در زمستان بیدار مشگین شهر خواهد داشت که با جدیت سرمایه‌گذار با سرعت در حال اجرا بوده و به‌احتمال‌زیاد فاز اول این پروژه امسال افتتاح می‌شود.»

استاندار اردبیل بابیان این‌که ۱۲ طرح اقتصادی و عمرانی در هفته دولت به بهره‌برداری می‌رسد، تصریح کرد: «پروژه‌های شاخصی در شهرستان مشگین شهر در حال اجرا بوده و ارزش پروژه‌های قابل بهره‌برداری بیش 13 هزار میلیارد ریال برآورد شده است.»

قلعه‌شهر باستانی اولتان پارس‌آباد به پایگاه ملی تبدیل می‌شود

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل از تبدیل قلعه‌شهر باستانی اولتان در پارس آباد به پایگاه ملی خبر داد.

به گزارش روابط عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی اردبیل، نادر فلاحی در جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی شهرستان پارس آباد اظهار داشت: «این اثر تاریخی مربوط به دوره اشکانی با 70 هکتار وسعت است که در واقع بازمانده شهری باستانی به نام ورثان محسوب می‌شود.»

او با بیان اینکه طی سال‌های گذشته مطالعات زیربنایی از این اثر تاریخی انجام نشده بود، گفت: «در پاسخ به مطالبه مردم این اثر تاریخی با مطالعه کارشناسان میراث فرهنگی استان تعیین حریم شد و در ماه‌های آتی نیز به عنوان پایگاه ملی معرفی می‌شود.»

او اظهار کرد: «پایگاه ملی می‌تواند فرصتی برای صیانت هرچه بیشتر، جذب اعتبار و سامان‌دهی یک اثر تاریخی را فراهم سازد که در حال حاضر محوطه باستانی شهریری در مشگین شهر تنها پایگاه ملی استان و مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی تنها پایگاه جهانی استان است.»

فلاحی همچنین به مطالعه جامع دریاچه شهرک پارس آباد به عنوان منطقه نمونه گردشگری اشاره کرد و گفت: «این اداره کل آماده اجرای پروژه‌های توسعه محور در این منطقه است و از محل صندوق توسعه هزارمیلیارد ریال تسهیلات به سرمایه‌گذاران اختصاص یافته که بعد از احداث تاسیسات می‌تواند منجر به رونق حضور گردشگران شود.»

او همچنین با اشاره به ثبت جهانی ورنی مغان گفت: «در راستای رونق تولید بخش صنایع دستی، 4 میلیارد ریال اعتبار شهرستانی و 4 میلیارد ریال اعتبار استانی درخواست شده تا بازارچه صنایع دستی پارس آباد تکمیل شود.»

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل تصریح کرد: «این پروژه در سال 89 کلنگ‌زنی شده و تاکنون 60 درصد پیشرفت فیزیکی داشته که در صورت تخصیص اعتبار اداره کل آماده تکمیل آن تا پایان سال جاری است.»

فلاحی تصریح کرد: «به منظور رونق پروژه‌های سرمایه گذاری پارس آباد نیز تسهیلاتی پیش‌بینی شده و برای پروژه‌های کمتر از 400 میلیارد ریال از محل تبصره 18 و برای پروژه های بالای 400 میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی تسهیلات اختصاص می‌یابد.»

هم‌اندیشی دهیاران و شوراها با یگان حفاظت میراث‌فرهنگی اردبیل

به‌منظور صیانت از آثار تاریخی، جلسه تعامل و هم‌اندیشی دهیاران و شوراهای شهرستان بیله‌سوار با یگان حفاظت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اردبیل برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی  اداره کل میراث فرهنگی اردبیل، صابر افضل‌نیا فرمانده یگان حفاظت میراث‌فرهنگی این استان در این نشست خواستار مشارکت دهیاران در شناسایی و دستگیری حفاران غیرمجاز شد.

او تصریح کرد: «دهیاران و شوراها به عنوان بازوان یاریگر دولت در روستاها و شهرها می توانند در صیانت از آثار تاریخی یاریگر ما باشند.»

افضل‌نیا افزود: «دهیاران و شوراها می توانند افرادی را که اقدام به حفاری غیرمجاز یا غارت اموال بیت المال کرده‌اند به‌موقع شناسایی و به میراث فرهنگی یا نیروی انتظامی معرفی کنند.»

او تاکید کرد: «پیشگیری از تخریب آثار تاریخی با کمک دهیاران و شوراها به سادگی امکان پذیر خواهد بود و انتظار ما حمایت دهیاران  و شوراها از طرح های صیانتی است.»

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی اردبیل متذکر شد: «ضروری است دهیاران و شوراها در زمان اعطای مجوز ساخت و ساز به اهالی از میراث فرهنگی شهرستان استعلام کنند تا ساخت و سازها در محدوده آثار تاریخی احداث نشود.»

او با بیان اینکه مشارکت مردم در صیانت از آثار تاریخی رو به افزایش است، افزود: «در سایه مشارکت مطلوب شهروندان از تخریب و حفاری های غیرمجاز متعددی ممانعت شده است.»

افضل‌نیا گفت: «برخورد با حفاران بدون اغماض بوده و افراد بعد از شناسایی و دستگیری تحویل دستگاه قضایی می شوند.»

در این جلسه فرماندار شهرستان بیله‌سوار نیز به مسئولیت دهیاران و شوراها در حفاظت از آثار باستانی تاکید کرد و گفت: «ضروری است دهیاران و شوراها در شناسایی حفاران غیرمجاز و دستگیری آن ها مشارکت کنند.»